CÎHAN - ROJHILATA NAVÎN

Rojnameyên Erebî yên îro der barê fişarên navdewletî li hember Tirkiyê bi sedema êrîşên li dijî bakur û rojhilatê Sûriyê, her wiha rewşa li Lîbnan, Yemen û Iraq`ê de nivîsîn.

Çavkaniyên ji Hereketa Hemsê bi bîr xistin ku , Hemsê rastî zextên Tirkiyê hat ji bo ku dauyaniyekê ji bo piştgiriya êrîşa Tirkiyê li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyê bide. Piştî ku 12 komên filistînî bi daxuyaniyekê êrîşa Tirkiyê şermezar kirin.

Wezîrê Derve yê DYA‘yê Mike Pompeo, Erdogan  tewanbar kir ku ji bê aramiya li herêmê berpirsyar e.

Hikûmeta Keneda got ku piştî êrîşên dagirkeriyê yên li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyê, niha firotina çekan li ser dewlet Tirk rawestandine.

Serokê wezîrê Fransayê Edward Phillip got, biryarên Tirkiyê û Dewletên Yekbûyî ya Amerîka (DYA) yên di Sûriyê de dê encamên xirab li herêmê derxîn in, muhetem jî dê kiryarên wan bike ku DAIŞ li Sûriyê û Iraqê vegere.

Welatê Bulgaristanê îro Sêşemê daxwaz ji cîranê xwe Tirkiyê kir ku êrîşên xwe yên li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyê bisekinîne û wiha got:``Egera rûbirûbûna xeteriya aloziyeke mirovî pir mezin heye.``

Ofîsa Mafên Mirovan a Neteweyên Yekbûyî bal kişand ser înfazên ku ji aliyê komên girêdayî dewleta Tirk ve hatin kirin û diyar kir ku dibe ku Tirkiye ji van înfazan berpirsyar bê dîtin.

Îtalyayê spasiya QSD’ê têkildarî şerkirina çeteyên DAIŞ’ê kir û bang li dewleta Tirk kir ku êrîşên xwe rawestîne. Her wiha piştrast kir ku dê biryara taloqkirina firotina çekan ji Tirkiyê re bidin.

Şîrketa erebeyan Volkswagenê diyar kir ku ji ber êrîşên dewleta Tirk a dagirker ên li dijî Bakur û Rojhilatê Sûriyê, biryara xwe ya ji bo vekirina febrîqeyeke nû li Tirkiyê taloq kiriye.

Yekitiya Ewropayê bang li dewletên endam kir ku biryarên xurt têkildarî rawestandina firotina çekan ji dewleta Tirk re bidin. Her wiha banga rawestandina êrîşa dewleta Tirk û vekişîna wê ji Bakur û Rojhilatê Sûriyê kir.

Wezîrê karên derve yê Luksemburgê Jean Asselborn ragihand ku zehmet e ku êrîşên li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyê fehm bikin û bang li Ewropayê kir û got êdî bes e; sûcên dewleta Tirk şermezar bikin, nabe ev yek berdewam bike, her wiha îşaret bi sûcên şer kir.

 Reutersê îro li ser zimanê berdevkê Wezareta Karên Derve ya Almanyayê ragihand ku Almanya tu rewatiya qanûnî ya êrîşên dewleta Tirk li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyê nabîne.

Fransayê bang li Yekitiya Ewropayê kir ku çekan nefiroşe dewleta Tirk û êrîşên ku dê bibin sedema qirkirina mirovahiyê rawestîne.

Serokê Fransa Emmanuel Macron got wî serokkomarê dewleta Tirk Receb Tayyîp Erdogan û serokê Amerîkayê Donald Trump bi rêy telefonê agahdar kiriye ku pêwîste êrîşa dewleta Tirk li ser Sûriyê yekser raweste.

Wezîrê berevaniya Amerîkayê Mark Esber îro got, girtekên dawîn ên ku hêzên dewleta Tirk ji destpêka êrîşên xwe li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyê pêk tîne xuyaye "Sûca şer e".

Têkildarî topbarana artêşa dewleta Tirk berpirsên DYA’yê got dewleta Tirk baregeha DYA’yê ya li Kobanê bi zanebûn topbaran kir, her wiha destnîşan kir ku dewleta Tirk hewl dide rûbereke mezin ji xaka Sûriyê dagir bike.

Hefteya derbasbûyî dewleta Tirk êrîşî Bakur û Rojhilatê Sûriyê kir, di vê navberê de gelek dewletên erebî û rojavayî êrîş şermezar kirin û bang li balyozên Tirkiyê kirin. Li Iraqê jî piştî hin kiryarên hikumetê xwepêşandan kêm bûn, li herêma Kendavê jî arîşe kûr dibe.

Wezareta Derve û ya Perevaniyê ya Fransayê ragihand ku ji ber êrîşên li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyê wan biryar dane ku çekan nefroşe Tirkiyê.