DOSYA

9 sal di ser êrişên çeteyên DAIŞ′ê yên li ser Kobanê re derbas dibin, lê rewşa heyî nîşan dide bi hemû rê û rêbazan êriş şerekî topyekûnê li ser herêmê tê meşandin. Armanc ji van êrişan têkbirina QSD û Rêveberiya Xweser e.

Dengê şerên li Rojava û Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ji destpêka çirûska şoreşê ve, kêm nebûye. Herêm di gelek pêvajoyan re derbas bû. Herî balkêş, êrişên berfireh ên çeteyên DAIŞ`ê beriya 9 salan li dijî Kobanê bû. Ev êriş, xelekeke şerekî giştî ye ku hîna bi dawî nebûye ji ber ku projeya li herêmê tune nebûye.

Felaketên kujer ku ji ber guhertina avhewayê di 15 salên dawîn de çêbûne, bûn sedem ku b 315 milyon kes koçber bibin. Salane 21 milyon kes koçber dibe. Her wiha di encama wan felakatan de jî, derdora 2 milyon kes jiyana xwe ji dest da, zirarên aborî li cîhanê hatin ku digihêje 120 milyar dolarî di nîvê yekemîn ê 2023`yan.

Saleke din di ser dagirkirina bakurê Sûriyeyê anku herêmên ji çemê Firatê heta Ezaz, Heleb û Idlibê re derbas dibe. Dagirkirin ji bo niştecihên wê mîna kabûsê bû. 7 sal têrê kir ku bakurê Sûriyeyê veguhere herêmeke wisa ku dişibe wîlayetên Tirkiyeyê.

Dema Bihara Gelan li herêma Rojhilata Navîn ji Tunis û Misirê di 2010′an de dest pê kir, zemîna li Sûriyeyê ji bo tevgerê amade bû. Di 2011′an de li tevahî parêzgehên Sûriyeyê tevgerê dest pê kir. Lê çirûska wê ji Kobanê di 19′ê Tîrmeha 2012′yan de dest pê kir, lê armancên wê cuda bûn.

Erdogan careke din behsa komplo û gefên li dijî ewlehiya neteweyî ya Tirkiyeyê kir û bi Mîsaqî Millî gef li her kesî xwar û got “hûn ê berdêleke giran bidin”. Lê ji bîr kir ku ewlehiya Ereb, Kurd û Yewnanistanê xistiye xetereyê. Erdogan di Kongra Turkmen de careke din nexşeyên dagirkirina Sûriye û Iraqê nîşan da.