Ortadoğu ile Suriye’de din ve uluslar arasında çıkarılan çatışmalar derin parçalamaları ve krizler art arda getirdi. Bölge halkları uzun bir süredir yaratılan bu krizin acısını çekiyor.
Kuzey ve Doğu Suriye’de Özerk Yönetim’in yönettiği bölgelerde tüm halklar, dinler ve uluslar ortak şekilde yaşamakta. Birçok kişi bunu Suriye krizinden kurtulma umudu olarak görüyor.
Buna ilişkin ANHA’ya değerlendirmelerde bulunan Sosyolog Dr. Miqdad Ebûd, Suriye çatısı altındaki birleşenlerin birliğinin, özellikle Suriye krizi sırasında yaşanan çatışma ve bölünmelerle sonucunda bir zorunluluk haline geldiğini vurguladı.
‘BU KRİZDEN ÇIKABİLMEMİZ İÇİN BİRLİĞİMİZİ İNŞA ETMEMİZ GEREKİR’
Ebûd, Suriyeliler arasındaki diyalog görüşmelerini olumlu bulduğunu, bunun sayesinde Suriye halklarının kültürel, siyasi ve dini temellerde bir yakınlaşma sağlanacağını belirtti.
Ebûd, Suriye toplumunun bir anlaşma yapması, çok renkli ve çeşitliliğini koruyan ortak bir fikirsel zemin inşa etmek için genel bir forma ihtiyacı olduğunu söyledi.
Ebûd şöyle devam etti: “Suriye topraklarının birliğinden yanayız bölünme ve dışlamasından değil. Ayrıca Suriye krizinin çözümünde rollerini iyi bir şekilde oynayabilmeleri için Suriye toplumunun tüm bileşenlerinin haklarının korunması gerektiği konusunda hemfikiriz.”
‘HALKLARIN BİRLİĞİ PAYLAŞMA ÜZERİNE OLMAMALI’
Ebûd, bileşenlerin Suriye'nin bölünmesine sebep olmaması değil birliğin temel dayanağı olması gerektiğini belirterek şöyle devam etti: “Irak ve Lübnan tecrübesinden yararlanıyoruz. Onlar fikirsel ve siyasi tutumlarını bir tutmak için, siyasi düzeyi ve siyasi kurumları bileşenlere göre örgütlediler. Bu yüzden bu iki ülkede hükümetin kurulmasında veya parlamento seçimlerinin yapılmasında sorunlar yaşanmaktadır. Mezhepsel paylaşımlar var ve modern zihin bu biçimi ulusal bölünmelerle aştı.”
Miqdad Ebûd, “Baas Partisi iktidarı döneminde onun şovenist ve Arap milliyetçisi görüşleri yüzünden Suriye’deki toplumsal mozaiğinin derinliği yok edildi, Suriye bileşenleri arasında da derin sorunlar oluştu” sözleriyle konuşmasını sonlandırdı.
‘İŞGAL VE BAAS PARTİSİ SURİYE’NİN MOZAİKİNİ PARÇALIYOR’
Aynı konuya dikkat çeken Suriyeli yazar Hesan Yûnis ise Suriye’deki bileşenler için birliğin en önemli ve hassas konu olduğunu kaydetti.
“Benim için bileşenlerin arasında dengelerin sağlanması, ortak yaşam ve bileşenler arasında hassasiyetlerin kaldırılması birlikten daha da iyidir” diyen Yûnis, Suriye’nin 18'den fazla farklı mezhep, etnik köken ve manevi gruba sahip olduğuna dikkat çekti.
‘ADEMİ MERKEZİYETÇİLİK KURTULUŞTUR’
Yunis, Baas iktidarının milliyetçi şoven anlayışı ve Osmanlı yönetimi döneminde de Suriyelilerin çok acı çektiğini ve bununda Suriye’deki mezhep bileşenleri arasında bir hassasiyet yarattığını söyledi.
Tarihin iyi okunması gerektiğini kaydeden Yûnis, “Ademi merkeziyetçilik Suriye toplumunu kurtaracak ve Suriye halkının kendi kendini yönetmesi sağlayacak haklarını verecek. Bahsettiğimiz iktidar güçlerinin kalıntılarının kötülüklerinden kuruyacak ve onlardan kurtaracak” diye konuştu.
ANHA
